Người Ba Tư cổ sáng tạo ra 'máy lạnh' giữa sa mạc
Tháp đón gió
Với cái nóng lên đến 40 độ C vào mùa hè ở Yazd, một thành phố sa mạc ở trung tâm Iran, một ly sữa nóng thường là điều cuối cùng mà tôi nghĩ đến.
Tuy nhiên, từ nơi tôi ngồi ở sân trong có bóng râm mát mẻ nhìn ra sân đang như thiêu đốt trong cái nắng chiều đỏ rực thì mọi ý nghĩ về việc chào tạm biệt chủ nhà ngay lập tức tan biến.
Tôi ngồi lui lại và ngước nhìn theo chiều dài của công trình kỹ thuật tuyệt diệu vốn được cho là đã có hàng ngàn năm tuổi này.
Tháp đón gió là những cấu trúc cao hình ống khói nhô ra từ mái của những căn nhà cổ ở nhiều thành phố sa mạc của Iran.
Ở dạng thức đơn giản nhất, tháp đón gió hút vào những làn gió mát và chuyển hướng chúng xuống phía dưới đi vào nhà hay vào những căn phòng tích trữ dưới lòng đất để đông lạnh những đồ ăn chóng bị hỏng.
Các nghiên cứu cho thấy các tháp đón gió có thể làm giảm nhiệt độ trong nhà xuống khoảng 10 độ.
Từ những người Ba Tư đến người Ai Cập, cho tới người Babylon và người Ả Rập cổ, các nền văn minh đã cố gắng điều chỉnh kiến trúc của họ theo khí hậu nóng bức, khắc nghiệt của môi trường sống của họ bằng cách phát minh ra các phương pháp thông gió tự nhiên.
Các tháp đón gió có thể được tìm thấy trên khắp vùng Trung Đông và Ai Cập, cũng như ở Pakistan và Ấn Độ.
Do tháp đón gió nằm ở vị trí cao nhất của một tòa nhà, nó rất dễ bị xuống cấp và mục nát.
Mặc dù tháp đón gió cổ nhất của Iran chỉ có niên đại từ Thế kỷ thứ 14, nhưng trong những bản thảo của nhà thơ Ba Tư vào Thế kỷ thứ 5 Nasir Khusraw đã có nhắc đến tháp đón gió.
Giữa Iran và Ai Cập vẫn tiếp tục có tranh cãi về nguồn gốc của tháp đón gió.
Các bức tranh có từ khoảng 1.300 năm trước Công nguyên được phát hiện ở gần thành phố Luxor ngày nay đã phác họa hai cấu trúc hình tam giác nằm ở trên hoàng cung của Pharaoh Nebamun, khiến cho các nhà khảo cổ Ai Cập tin rằng tháp đón gió đầu tiên được dựng lên ở Ai Cập.
Trong khi đó, những tàn tích của một ngôi đền thờ lửa Ba Tư có từ năm 4.000 trước Công nguyên có rất nhiều cấu trúc giống như ống khói, trong đó có một số không hề có dấu vết tro, khiến cho các kiến trúc sư Iran đặt ra giả thiết rằng tháp đón gió bắt nguồn từ Iran.
- Những lưu ý khi mua máy giặt nôi địa Nhật Bản
- Sử dụng điều hòa như thế nào cho tiết kiệm nhất?
- Vấn đề nóng của máy lạnh
- 5 lưu ý khi sử dụng điều hòa cho trẻ
- Ngủ máy lạnh bị viêm họng phải làm sao?
- Kỳ công nuôi gà “máy lạnh” xuất khẩu sang Nhật Bản
- Cơ hội trúng thưởng máy lạnh khi kích hoạt bảo hành điều hòa Reetech
- Các bước vệ sinh máy lạnh tại nhà hiệu quả
- Tủ lạnh có thể phát nổ kinh hoàng nếu bỏ thứ này vào ngăn đá
- Có nên lựa chọn mua máy lạnh tủ đứng cho gia đình bạn?